معرفی نهال انار

نام علمی ‌انار Punica grunutum و از خانواده Punicaceue است. انار درختی پر شاخ و برگ بوده و معمولاً پاجوش تولید می‌کند و مناسب اقلیم‌های نیمه گرمسیری و مدیترانه‌ای (رقم انار سردشت مخصوص مناطق سردسیر است) و تا ارتفاع 2 الی 6 متر رشد می‌کند و جزء درختان خزان دار محسوب می‌شود. انار با شرایط سرزمینی که دارای تابستان گرم و خشک و زمستان ملایم دارد، سازگاری بیشتری دارد، چرا که در این اقلیم محصول مناسب و با کیفیت تولید می‌کند. درخت انار خواهان مناطق آفتاب گیر با شدت نور کافی می‌باشد اما مناطقی که دارای بادهای گرم و سوزان هستند برای کشت انار مناسب نیست.

شاخه برخی از ارقام نظیر انار شهسوار فاقد خار بوده و ارقامی ‌نظیر انار ترش دارای خار است. حالت خاردار بودن شاخه‌ها در ارقامی ‌منشاء بذری دارند و همچنین در درختان جوان بیشتر است.

1- ریشه درخت انار:

معمولاً رشد عمقی ریشه درخت انار تا 1.5 متر ادامه دارد و همچنین رشد عرضی آن بین 2.5 تا 3 متر است. بنابراین گسترش افقی ریشه‌های درختان انار زیاد است.

2- گل‌، برگ و میوه درخت انار:

گل‌های درخت انار به صورت منفرد در نوک شاخه‌های کوتاه که سیخک نامیده می‌شود حاصل می‌گردند. برگ‌های انار ساده با دمبرگ کوتاه بوده و به صورت متقابل روی شاخه‌های کوتاه قرار می‌گیرند. میوه انار از نوع سته بوده و آن را بالوستا (Balausta) می‌نامند. انارها از لحاظ طعم به 3 گروه ترش، شیرین و ملس تقسیم می‌شوند. عامل رنگ قرمز دانه‌های انار وجود آنتوسیانین بوده و اسید آن از نوع اسید سیتریک است.

3- گردافشانی انار:

درخت انار جزء گیاهان خودبارور محسوب می‌شود ولی دگر-گرده‌افشانی موجب افزایش تشکیل میوه و پربازده بودن درخت می‌شود. که این کار توسط حشرات انجام می‌گردد و باد در این عمل نقشی ندارد. گل‌های انار به دلیل وجود پرچم زیاد گرده فراوانی تولید می‌کنند، بنابراین وجود کندوی زنبورعسل در باغات انار می‌تواند عمل دگر-گرده‌افشانی را تسهیل کند.

4- ریزش میوه درخت انار:

ریزش میوه‌ها در درخت انار امری طبیعی بوده که با تغذیه مناسب و آبیاری منظم می‌تواند تا حدودی کنترل کرد. ولی استفاده بیش از حد از کود ازت و آبیاری زیاد ریزش میوه‌ها را تشدید می‌کند.

5- زمان برداشت:

زمان برداشت انار موقعی است که رنگ مشخص به خود را بگیرد و قبل از ترک خوردن باید برداشت شود، بنابراین میوه انار را باید قبل از رسیدن به بلوغ کامل برداشت کرد. میوه انار با اینکه تنفس پایینی داشته و اتیلن کمتری تولید می‌کند ولی نگهداری آن در انبار موجب بهبود شرایط رسیدگی میوه می‌شود. ولی این موضوع ارتباطی با فرازگرا (کلیماکتریک) ندارد.

6- ترک خوردن میوه انار:

عارضه ترک خوردن (cracking) پوست میوه انار، اگر چه در برخی از ارقام مربوط به مسائل ژنیتیکی است ولی عوامل فیزیولوژیکی و محیطی نامناسب نظیر تنش گرما، بادهای گرم و سوزان، بارندگی‌های بی موقع پاییزی نزدیک برداشت، کاهش ناگهانی دما در موقع رسیدن میوه، آبیاری نامنظم، هرس نامناسب، کمبود عناصری همچون Ca, Zn, B نیز می‌تواند از علل ترک خوردن پوست میوه انار باشد. برای کاهش این عارضه می‌توان از هورمون جیبرلین استفاده کرد چرا که عملکرد این هورمون موجب افزایش کشسانی سلول‌ها شده و از ترک خوردن میوه جلوگیری می‌کند. همچنین ارقام دیررس ملس و ترش ساوه به دلیل داشتن پوست نازک و نرم به ترک خوردگی مقاوم هستند.

ترک خوردن میوه انار به دلیل سرما

7- آفتاب سوختگی میوه انار:

از دیگر عوارض فیزیولوژیکی درخت انار می‌توان به آفتاب سوختگی آن اشاره کرد که طی آن پوست میوه حالت طراوت و شادابی خود را از دست می‌دهد. در این عارضه کیفیت پوست میوه بسیار از بین می‌رود. از دلایل اصلی این مشکل می‌توان به دمای بیش از اندازه اشاره کرد که موجب زود رسیدن میوه‌ها شده و باعث کوچک ماندن آن‌ها می‌شود و در پوست میوه انار لکه آفتاب سوختگی ایجاد می‌کند.

8- تکثیر انار:

تکثیر و ازدیاد انار به دو روش جنسی(کشت بذر) و غیرجنسی (پیوند زدن، خوابانیدن، پاجوش و قلمه) است. بهترین و اقتصادی ترین روش تکثیر انار از طریق قلمه خشبی و نرم است. روش کار به این صورت است که قلمه چوب نرم در تابستان و اواخر فصل رشد و قلمه‌های خشبی در اواخر زمستان گرفته می‌شود ولی ازدیاد به روش قلمه خشبی مرسوم‌تر است که برای تهیه آن از شاخساره‌های فصل قبل که به قطر 5 الی 6 میلی‌متر هستند استفاده می‌کنند. طول قلمه‌ها را معمولاً 15 الی 20 سانتی‌متر در نظر می‌گیرند. قلمه را به صورت عمودی در بستر خاک قرار می‌دهند به طوری که 1 الی 2 جوانه بیرون خاک قرار بگیرد.

9- کاشت نهال انار:

قبل از کاشت نهال انار بهتر است خاک را به طور عمیق شخم زد. فاصله بین ردیف‌ها 4.5 الی 5 متر و فاصله روی ردیف‌ها را 2.5 الی 3.5 متر در نظر می‌گیرند.

10- آبیاری درخت انار:

در کشت آبی درخت انار معمولاً 8 الی 10 روز آبیاری منظم انجام می‌دهند. وجود رطوبت مورد نیاز در خاک موجب افزایش عملکرد شده و کاهش و کمبود رطوبت در خاک باعث سوختگی نوک برگ‌ها وخشک شدن نوک شاخه‌ها می‌شود. میزان دقیق آبیاری قطره‌ای دخت انار بستگی به شرایط محیطی از جمله دمای هوا و نوع خاک دارد.

11- کود درخت انار:

تغذیه درخت انار از اقدامات مهم در پرورش انار می‌باشد. دادن کود ازت بعد از گلدهی سبب دیررسی و عدم رنگ گیری کافی میوه‌ها می‌شود و هم چنین موجب افزایش رشد رویشی درخت می‌شود. استفاده از تیمار پاکلوبوترازول که از هورمون‌های اکسین محسوب می‌شود از رشد رویشی جلوگیری می‌کند، همچنین این ماده پاکوتاه کننده است و از رشد پاجوش‌ها جلوگیری می‌کند. روش استفاده از این ماده به صورتی است که آن را بر روی خاک می‌پاشند و این ماده توسط ریشه جذب می‌شود.

12- هرس انار:

برای دستیابی به باردهی مناسب درخت انار نیازمند هرس خفیف سالانه است. در انار تولید گل عمدتاً بر روی اسپورهای کوتاه و روی شاخه‌های 2 الی 3 ساله تشکیل می‌شوند که بیشتر در حاشیه بیرونی درخت رشد می‌کنند. میوه‌ها بیشتر در نوک شاخه‌ها در قسمت بیرونی درخت تولید می‌شوند. اسپورها به کندی رشد کرده و چند سال میوه می‌دهند. با افازایش اندازه درخت اگر تعداد این شاخه‌های میوه دهنده کم باشد میزان باردهی کاهش می‌یابد. پس مبنای هرس در انار رشد و افزایش تعداد شاخه‌های حاوی اسپورهای میوه‌ده است.

هرس کامل درخت انار همراه با جزئیات و عکس های مربوطه در پست آموزشی " آموزش هرس درخت انار" گردآوری شده است.

13- انواع رقم‌های مرغوب انار

1-13- انار ساوه:

از ارقام معروف انار می‌توان انار ساوه را نام برد. از ویژگی‌های این رقم می‌توان به پربار بودن آن اشاره کرد. رنگ دانه‌های آن قرمز پر رنگ بوده و دارای پوستی به نسبت ضخیم است. و طعم خوش مزه ای دارد. همر انبارداری آن مناسب بوده و نسبت به تغییرات آب و هوایی مقاوم است. انار ساوه حساسیت کمی‌به نوع خاک دارد. این رقم به نسبت رشد سریع تری داشته و شاخ و برگ فراوان تولید می‌کند. عمر این رقم زیاد بوده و باردهی آن تقریباً تا پایان عمر درخت ادامه دارد. این رقم مقاومت خوبی در برابر آفات داشته و حساسیت کمتری به آن نشان می‌دهد. همچنین این رقم دانه‌های به نسبت نرم تری داشته و برای گوارش مشکلی ایجاد نمی‌کند. این رقم برای فرآوری همچون رب انار، آبمیوه و لواشک مناسب است. میوه این رقم گرد و درشت است.

2-13- انار سردشت:

از دیگر ارقام انار می‌توان به انار سردشت اشاره کرد که بسیار پربازده بوده و طعم شیرینی دارد و همچنین مناسب مناطق سردسیر است و به نوعی از ارقام تجاری محسوب است و جزء انارهای دیرگل محسوب می‌شود و اندازه متوسطی دارد و رنگ دانه‌های آن قرمز پر رنگ است.

3-13- انار پوست سیاه:

انار پوست سیاه از دیگر ارقام بوده و رقمی میان‌رس است و رنگ دانه‌های آن صورتی بوده و مزه شیرینی دارد. دم کرده پوست آن برای سیاه سرفه مفید است.

4-13- انار آقا محمد علی:

رقم انار آقا محمدعلی نیز از ارقام مهم به شمار می‌رود که پوست میوه نازک بوده و گلگاه میوه باریک است. رنگ پوست میوه قرمز و رنگ دانه‌ها صورتی کم رنگی است و دانه‌های نسبتاً درشتی دارد.

5-13- سایر ارقام:

از ارقام مهم خارجی انار می‌توان رقم واندرفول اشاره کرد که این رقم دارای پوست و دانه‌های قرمز تیره بوده و طعم ملسی داشته و پوست میوه نسبتاً صخیم بوده و دانه‌های آن کوچک است. از دیگر ارقام می‌توان به شهسوار، انارترش، آمنه خاتون، میخوش یزدی، گرانادا، مولاره و گرین گلوپ اشاره کرد.

برای خرید بهترین نژاد نهال انار که مناسب با شرایط اقلیمی محل کشت است، میتوانید با متخصصان نهالستان وحیدافشار تماس بگیرد. لازم به ذکر است که مشاوره برای خرید محصولات به صورت رایگان انجام می شود و کافی است برای دریافت مشاوره با شماره تلفن های نهالستان تماس بگیرید.